داشتن آرتروز به این معنی نیست که نمی توانید باردار شوید. بسیاری از خانم هایی که با آرتروز در بارداری روبه رو می شوند، بدون مشکل خاصی این دوران را پشت سر می گذارند و فرزند سالمی به دنیا می آورند. اما نکته مهمی که باید حتما به آن توجه کنید، مصرف داروهای مربوط به آرتروز است. اگر برای کنترل علائم از دارو استفاده می کنید، پیش از اقدام به بارداری لازم است با پزشک خود مشورت کنید تا روند بارداری تان با ایمنی کامل همراه باشد.
برخی از داروهایی که برای درمان آرتروز استفاده می شوند، ممکن است برای جنین مضر باشند. حتی در مواردی، اثرات آن ها مدتی بعد از قطع مصرف نیز در بدن باقی می ماند. بنابراین بهتر است قبل از بارداری، درباره ی داروهای خود با پزشک روماتولوژیست یا متخصص زنان مشورت کرده و برنامه ای ایمن برای مدیریت بیماری در دوران بارداری تنظیم کنید.
آرتروز در بارداری چه علائمی دارد؟
با توجه به اینکه آرتروز مفاصل مختلف بدن را درگیر می کند، افزایش وزن در دوران بارداری ممکن است درد و ناراحتی در مفاصل را بیشتر کند. این افزایش درد بیشتر در نواحی مانند زانوها قابل توجه است، چرا که وزن اضافه فشار مستقیمی به آن ها وارد می کند.
از طرف دیگر، فشار روی ستون فقرات می تواند باعث بروز اسپاسم های عضلانی یا بی حسی در پاها شود. همچنین، احتباس آب در بدن در دوران بارداری می تواند موجب بروز سندرم تونل کارپال (بی حسی و سوزن سوزن شدن در مچ و انگشتان دست) یا خشکی و سفتی در نواحی لگن، زانو، مچ پا و کف پا شود.
خوشبختانه بیشتر این علائم بعد از زایمان به مرور کاهش یافته و برطرف می شوند. اگر مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA) هستید، ممکن است در دوران بارداری بیشتر از قبل احساس خستگی کنید، زیرا این بیماری یک اختلال خودایمنی است که با التهاب عمومی همراه است.
درمان آرتروز در بارداری با دارو
پیش از ادامه مصرف هرگونه داروی آرتروز در بارداری، با پزشک مشورت کنید. حتی اگر برخی داروها بدون نسخه (OTC) هستند یا مکمل های غذایی محسوب می شوند، باز هم باید در مورد بی خطر بودن آن ها برای جنین تحقیق شود.
پزشک شما ممکن است داروهایتان را تغییر دهد یا دوز آن ها را تنظیم کند تا در دوران بارداری و شیردهی برایتان ایمن باشد. برخی داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDها) و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی ممکن است در این دوران توصیه نشوند.
در صورتی که قصد شیردهی دارید، حتما این موضوع را با پزشک مطرح کنید، چرا که برخی داروها از طریق شیر وارد بدن نوزاد می شوند و می توانند اثر منفی داشته باشند.
توصیه مهم:
اگر دچار آرتروز هستید و قصد بارداری دارید، هیچ چیز جای مراقبت شخصی و هماهنگی دقیق با پزشک را نمی گیرد. مصرف خودسرانه دارو یا تغییر دوز آن بدون مشورت تخصصی می تواند هم برای مادر و هم جنین عوارض جدی ایجاد کند.
بهبود علائم آرتروز در بارداری (Remission)
جالب است بدانید که بسیاری از زنانی که به آرتریت روماتوئید (RA) مبتلا هستند، در سه ماهه دوم بارداری بهبود چشمگیری در علائم خود احساس می کنند. حتی این روند مثبت ممکن است تا شش هفته پس از زایمان نیز ادامه داشته باشد. برخی از خانم ها در این دوران احساس خستگی کمتری دارند، که برای مادران باردار یک امتیاز بسیار خوب محسوب می شود.
اگر علائم آرتروز شما در سه ماهه اول خفیف بوده اند، به احتمال زیاد تا پایان بارداری نیز به همین صورت باقی می مانند. البته دلیل دقیق این تغییرات هنوز به طور کامل برای پژوهشگران مشخص نیست، اما برخی مطالعات نشان می دهند زنانی که به RA مبتلا هستند، به ویژه آن هایی که آزمایش فاکتور روماتوئید (Rheumatoid Factor) و آنتی بادی ضد CCP در آن ها منفی است، بیشتر احتمال دارد که در دوران بارداری به مرحله بهبود یا “خاموشی بیماری” برسند.
بازگشت آرتروز پس از زایمان (Arthritis post-partum)
در حالی که بسیاری از مادران در دوران بارداری از کاهش علائم آرتروز لذت می برند، اما برخی از آن ها ممکن است چند هفته پس از زایمان با عود علائم بیماری مواجه شوند. به خصوص اگر در دوران بارداری به توصیه پزشک داروهای خود را قطع کرده اید، این احتمال بیشتر است.
در این شرایط، مهم است که هرچه سریع تر با پزشک خود در مورد ازسرگیری مصرف داروهای آرتروز مشورت کنید. پزشک با توجه به شرایط جسمانی شما، وضعیت شیردهی و نوع دارو، برنامه ی مناسبی برای کنترل بیماری تنظیم خواهد کرد.
ورزش پس از زایمان برای مبتلایان به آرتروز
بعد از زایمان هم می توانید ورزش های سبک مانند حرکات دامنه حرکتی (range-of-motion) و تمرینات تقویت عضلات را ادامه دهید. این حرکات به کاهش خشکی مفاصل و حفظ قدرت بدنی شما کمک زیادی می کنند. با این حال، قبل از انجام هرگونه ورزش سنگین یا جدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
شیردهی و مصرف دارو
اگر قصد دارید به نوزادتان شیر بدهید، حتما این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. چرا که برخی از داروهای آرتروز ممکن است از طریق شیر مادر وارد بدن نوزاد شوند و برای او مضر باشند. پزشک می تواند داروهای سازگار با شیردهی را برایتان تجویز کند یا دوز آن ها را به گونه ای تنظیم کند که آسیبی به کودک وارد نشود.
سخنی از نی نی تینی
اگرچه بارداری برای برخی زنان مبتلا به آرتروز دوران بهبودی به حساب می آید، اما آماده بودن برای دوران پس از زایمان اهمیت زیادی دارد. همراهی با پزشک و داشتن برنامه ای برای بازگشت تدریجی به درمان، کلید حفظ سلامت مفاصل و توان جسمانی شماست.
شما یا یکی از اطرافیانتان تجربه آرتروز در بارداری را داشته اید؟ آیا علائم تان کاهش یافت یا پس از زایمان بازگشت؟ تجربه ها و پرسش های خود را با ما در میان بگذارید. پاسخ به نظرات شما می تواند به دیگر مادران کمک بزرگی کند.
