آب دادن به نوزاد؛ آیا مجاز است یا نه؟
بارها و بارها شنیده ایم که نوشیدن آب یکی از ساده ترین و مؤثرترین روش ها برای حفظ سلامت بدن است. وقتی بدن انسان حدود 60 درصد از آب تشکیل شده، این توصیه منطقی به نظر می رسد.
پس شاید فکر کنیم که نوزادان هم به همان اندازه به آب نیاز دارند، درست است؟
واقعیت این است که تا قبل از 6 ماهگی، آب دادن به نوزاد نه تنها ضروری نیست، بلکه می تواند خطرناک باشد.
بر اساس توصیه صریح آکادمی پزشکی کودکان آمریکا، در چند ماه اول زندگی، تنها چیزی که باید به نوزاد داده شود شیر مادر یا شیر خشک است. نه آب دادن به نوزاد و نه هیچ چیز دیگر مجاز نیست.
دکتر جوانا باکینگهام، متخصص کودکان، در این باره توضیح می دهد:
«نوزادان تمام نیاز بدنشان به آب را از طریق شیر مادر یا شیر خشک دریافت می کنند. دادن آب اضافه می تواند به بدن نوزاد آسیب بزند.»
اما چرا واقعا نباید تا 6 ماهگی به نوزاد آب بدهیم؟ و از چه زمانی می توان این کار را آغاز کرد؟ بیایید با هم بررسی کنیم.
چرا آب دادن به نوزاد توصیه نمی شود؟
شاید در یک روز گرم تابستان احساس کنید نوزادتان تشنه است و تصمیم بگیرید کمی آب به او بدهید. یا حتی ممکن است شیر خشک کم آورده باشید و بخواهید آن را با آب بیشتری رقیق کنید تا بیشتر باقی بماند.
اما هیچ کدام از این کارها توصیه نمی شود.
واقعیت این است که شیر مادر (که حدود 87 درصد آن آب است) و شیر خشک (حدود 85 درصد آب دارد) به تنهایی تمام نیاز آبی نوزاد را تأمین می کنند.
آب دادن به نوزاد زیر 6 ماه نه تنها غیرضروری، بلکه گاهی خطرناک است.
آب فضای معده نوزاد را بی دلیل پر می کند
یکی از دلایلی که آب برای بزرگسالان مفید است، نداشتن کالری و تأمین آب بدن است. اما برای نوزاد، این ویژگی تبدیل به یک ضعف می شود.
نوزادان برای رشد مناسب به کالری، پروتئین و مواد مغذی موجود در شیر نیاز دارند. وقتی به نوزاد آب می دهید، معده ی کوچک او (در یک ماهگی اندازه یک تخم مرغ است!) با مایعی پر می شود که هیچ ارزش غذایی ندارد.
این یعنی کمتر خوردن شیر و در نتیجه دریافت کمتر مواد حیاتی.
دکتر باکینگهام تأکید می کند:
«آب دادن به نوزاد، میزان کالری دریافتی او را کاهش می دهد. در ماه های ابتدایی، رشد وزنی نوزاد یکی از مهم ترین شاخص های سلامت اوست و ما نمی خواهیم این روند کند شود.»
آیا آب دادن به نوزاد می تواند خطرناک باشد؟
بله، خطر بسیار جدی تری هم وجود دارد که بسیاری از والدین از آن بی خبرند: مسمومیت آبی یا افت سدیم خون (هیپوناترمی).
در بدن، سدیم نقشی کلیدی در تنظیم تعادل مایعات دارد. وقتی نوزادی آب زیادی دریافت می کند، این تعادل به هم می خورد.
کلیه های ما، وظیفه دفع آب اضافی را دارند. در بزرگسالان، کلیه ها به اندازه یک آووکادو هستند و عملکرد مناسبی دارند. اما کلیه نوزاد در ماه های اول فقط به اندازه یک انگور است!
پس بدن نوزاد نمی تواند مقدار زیاد آب را دفع کند. این آب اضافی وارد خون می شود و میزان سدیم را رقیق می کند.
نتیجه؟ علائم خطرناک مانند:
- تشنج
- بی هوشی
- آسیب مغزی دائمی
- حتی در موارد شدید، مرگ
همه این ها فقط به خاطر چند قاشق آب اضافه.
آیا آب دادن به نوزاد مجاز است؟ از چه زمانی؟
پس از رسیدن نوزاد به 6 ماهگی، پزشک معمولا اجازه می دهد مقدار کمی آب به رژیم او افزوده شود. این زمان معمولا هم زمان با شروع غذای کمکی نیز هست.
دکتر باکینگهام توصیه می کند:
«در 6 ماهگی، می توان مقدار بسیار کمی آب در لیوان مخصوص کودک هنگام غذا خوردن به او داد. اما همچنان شیر باید اصلی ترین منبع تغذیه او باقی بماند.»
در ابتدا، نوزاد ممکن است فقط لیوان را بجود یا چند قطره از آن بنوشد و این کاملا طبیعی است. به مرور، تا قبل از 12 ماهگی، مقدار مصرف آب می تواند کمی بیشتر شود اما همچنان باید محدود و کنترل شده باشد.
سخنی از نی نی تینی
در روزهای گرم، وسوسه دادن آب به نوزاد شاید منطقی به نظر برسد. اما تا قبل از 6 ماهگی، این کار به هیچ وجه مجاز نیست.
اگر نوزاد تشنه یا بی قرار است، تنها چیزی که نیاز دارد شیر مادر یا شیر خشک است؛ نه آب.
این مایعات حیاتی هم آب کافی دارند، هم تغذیه لازم برای رشد مغز، بدن و اندام های حیاتی را فراهم می کنند — بدون اینکه خطری در پی داشته باشند.
اگر شما هم تجربه ای درباره آب دادن به نوزاد یا توصیه ای از پزشک کودکتان دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. نظرات شما می تواند به مادران دیگر کمک کند تا تصمیم های آگاهانه تری برای سلامت فرزندشان بگیرند.
