
آبله میمون در بارداری چیست؟
دانش پزشکی ما درباره ابتلا به ویروس آبله میمون در بارداری (MPXV) هنوز محدود است. هنوز مشخص نشده که آیا زنان باردار بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به آبله میمون قرار دارند یا نه، و اینکه آیا در دوران بارداری، این بیماری با شدت بیشتری بروز می کند یا خیر. آنچه تاکنون می دانیم این است که ویروس می تواند در طول بارداری از مادر به جنین منتقل شود یا پس از زایمان از طریق تماس نزدیک به نوزاد انتقال یابد.
در مواردی که ابتلا به آبله میمون در بارداری تأیید شده، پیامدهای ناگواری از جمله سقط خودبه خودی جنین، مرده زایی و زایمان زودرس گزارش شده است. همچنین مواردی از ابتلای نوزاد تازه متولدشده به آبله میمون نیز به ثبت رسیده است. با این حال، هنوز نمی توان به طور قطعی گفت که احتمال بروز این عوارض چقدر است و چه عواملی خطر ابتلا یا شدت بیماری را افزایش می دهند.
اگر بخواهیم این بیماری را با آبله مرغان (که توسط ویروس مشابهی به نام واریولا ایجاد می شود) مقایسه کنیم، باید گفت که آبله مرغان که در سال ۱۹۸۰ میلادی به طور کامل ریشه کن شد، در دوران بارداری با شدت بیشتری همراه بود و خطر پیامدهای منفی برای بارداری را افزایش می داد. هرچند شباهت هایی بین این دو بیماری وجود دارد، اما تاکنون آبله میمون به مراتب خفیف تر از آبله مرغان شناخته شده است.
علائم آبله میمون در بارداری چیست؟
نشانه های ابتلا به آبله میمون در بارداری شباهت زیادی با علائم آن در سایر افراد دارد. این علائم شامل موارد زیر می شود:
- تب
- سردرد
- تورم غدد لنفاوی
- بی حالی و احساس ضعف عمومی
- گلودرد و سرفه
- و در نهایت، بثورات پوستی مشخص
تشخیص این بیماری در مراحل ابتدایی، به خصوص پیش از ظاهر شدن بثورات پوستی، ممکن است با سایر عفونت های دوران بارداری مانند عفونت داخل آمنیوتیک (کوریوآمنیونیت) اشتباه گرفته شود. بنابراین، ظاهر شدن جوش ها یا ضایعات پوستی در زنان باردار به ویژه اگر دارای عوامل خطر ابتلا به آبله میمون باشند، نیاز به بررسی دقیق دارد.
گاهی ممکن است این بثورات با بیماری های پوستی شایع دوران بارداری مانند اریتما بارداری یا ضایعات خارش دار کهیرمانند بارداری (PUPPP) اشتباه گرفته شود. همچنین برخی افراد ممکن است ابتدا به اشتباه به بیماری هایی مثل آبله مرغان، زونا یا عفونت های مقاربتی مشکوک شوند. در چنین شرایطی، بسیار مهم است که پزشک از بیمار شرح حال دقیقی بگیرد و در صورت وجود هرگونه عامل اپیدمیولوژیک مشکوک به آبله میمون، آزمایش های تشخیصی دقیق را انجام دهد.
همچنین توجه به این نکته ضروری است که گاهی عفونت همزمان با بیماری های مقاربتی یا ویروس HIV نیز در بیماران مبتلا به آبله میمون گزارش شده است. به همین دلیل، وجود یک بیماری مقاربتی نباید احتمال آبله میمون را رد کند. در واقع، برخورد گسترده و دقیق در آزمایش گیری برای تشخیص درست ضروری است.
آبله میمون در بارداری چگونه درمان می شود؟
اگرچه اکثر بزرگسالان مبتلا به آبله میمون، بیماری خفیفی را تجربه می کنند و خودبه خود بهبود می یابند، اما در مورد زنان باردار، تازه زایمان کرده یا شیرده، باید مراقبت ها و درمان های پزشکی با اولویت بیشتری انجام شود.
این مسئله به دلایل زیر اهمیت دارد:
- احتمال بالاتر ابتلا به نوع شدیدتر بیماری در دوران بارداری
- خطر انتقال ویروس از مادر به جنین در دوران بارداری یا به نوزاد بعد از تولد
- احتمال بروز عفونت شدید در نوزاد تازه متولدشده
بر همین اساس، در صورت نیاز، درمان برای زنان باردار، زنان در دوران پس از زایمان و مادران شیرده باید در اولویت قرار گیرد. البته، انتخاب نوع درمان و تصمیم برای شروع آن باید با مشورت کامل بین پزشک و مادر انجام شود؛ یعنی بر پایه تصمیم گیری مشارکتی و با بررسی دقیق مزایا و خطرات احتمالی.
همچنین باید مادر باردار از نظر شدت بیماری و بروز عوارض بارداری به دقت تحت نظر قرار گیرد. اینکه آیا مراقبت ها به صورت سرپایی انجام شود یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود دارد، باید بر اساس شرایط فردی بیمار تعیین گردد.
اهمیت پایش دقیق آبله میمون در بارداری
در کنار درمان، پایش دقیق مادر از نظر علائم بیماری و عوارض احتمالی بارداری بسیار حیاتی است. این پایش می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.
نکته مهم اینکه تصمیم گیری درباره اینکه آیا بیمار در منزل تحت مراقبت باشد یا نیاز به بستری در بیمارستان دارد، باید به صورت کاملا فردی و بر اساس وضعیت بالینی مادر انجام شود. عواملی مانند شدت علائم، سن بارداری، سابقه بیماری های زمینه ای و شرایط اجتماعی می تواند در این تصمیم گیری نقش داشته باشد.
تأثیرات احتمالی آبله میمون بر شیردهی و مراقبت از نوزاد
تماس مادر و نوزاد در دوران بیماری
تماس پوست با پوست و هم اتاق بودن مادر و نوزاد (Rooming-in) نقش مهمی در بهبود شیردهی و سلامت فیزیولوژیک نوزاد دارد. اما در مورد مادر مبتلا به آبله میمون که در دوران قرنطینه و ایزوله سازی قرار دارد، تماس مستقیم با نوزاد توصیه نمی شود.
دلیل این توصیه، خطر انتقال ویروس آبله میمون (MPXV) به نوزاد از طریق تماس نزدیک است؛ چرا که نوزادان در معرض ابتلا به فرم های شدید بیماری قرار دارند.
جداسازی مادر از نوزاد
بهترین راه پیشگیری از انتقال آبله میمون به نوزاد، جداسازی مادر مبتلا از نوزاد (مثلا در اتاق های جداگانه) در دوره ی واگیری بیماری است. هم اتاق بودن تمام وقت مادر و نوزاد در این بازه زمانی خطرناک است و به هیچ وجه توصیه نمی شود.
در صورتی که مادر تمایل به داشتن تماس با نوزاد در دوران بیماری دارد، باید از تدابیر بهداشتی بسیار سختگیرانه پیروی شود:
- تماس پوست با پوست کاملا ممنوع است.
- نوزاد باید کاملا پوشانده یا قنداق شود و پس از تماس، لباس یا پتو تعویض گردد.
- مادر باید همیشه دستکش و گان تمیز بپوشد و تمامی نواحی پوست پایین تر از گردن باید پوشیده باشد.
- لباس ها و پارچه های آلوده باید بلافاصله از محیط خارج شوند.
- در زمان تماس، مادر باید از ماسک پزشکی مناسب استفاده کند.
- این مراقبت ها باید تا زمانی ادامه پیدا کنند که تمام زخم های پوستی بهبود یافته، پوسته ها جدا شده و لایه ای از پوست سالم جدید تشکیل شده باشد.
ترخیص از بیمارستان و مراقبت خانگی
برنامه ریزی برای ترخیص مادر باید با در نظر گرفتن موارد زیر انجام شود:
- مدت زمان باقی مانده تا پایان قرنطینه
- توانایی مادر برای رعایت کامل اصول ایزوله سازی در خانه
- وجود مراقب جایگزین برای نوزاد
توجه: دور بودن از نوزاد ممکن است برای مادر بسیار استرس زا باشد و احتمال افسردگی پس از زایمان را افزایش دهد. بنابراین لازم است پزشکان منابع حمایتی و روانی لازم برای کمک به مادران را در اختیارشان قرار دهند.
شیردهی در دوران ابتلا به آبله میمون
شیر مادر نقش حیاتی در حفاظت نوزاد در برابر بیماری ها دارد. اما از آنجا که ویروس آبله میمون از طریق تماس نزدیک منتقل می شود و ممکن است بیماری شدیدی در نوزاد ایجاد کند، شیردهی مستقیم باید تا زمان پایان دوره واگیری به تأخیر بیفتد.
نکات مهم در مورد شیر مادر:
- هنوز مشخص نیست که آیا ویروس MPXV در شیر مادر وجود دارد یا نه.
- شیر مادرِ بیماری که هنوز علائم دارد یا در قرنطینه است، نباید به نوزاد داده شود و باید دور ریخته شود.
- برای حفظ تولید شیر و جلوگیری از التهاب یا عفونت سینه (ماستیت)، مادر ممکن است به مشاوره با متخصص شیردهی نیاز داشته باشد.
- در این مدت، مراقب سالم می تواند به نوزاد شیر اهدایی پاستوریزه شده یا شیر خشک بدهد.
- بازگشت به شیردهی مستقیم یا استفاده از شیر دوشیده شده تنها زمانی مجاز است که زخم ها کاملا بهبود یافته باشند.
محدود کردن ملاقات کنندگان
- ملاقات با زنان باردار یا تازه زایمان کرده مبتلا به آبله میمون باید فقط به افراد ضروری برای مراقبت و سلامت روحی بیمار محدود شود.
- برای پشتیبانی های غیرضروری، تماس تصویری و روش های مجازی پیشنهاد می شود.
- ملاقات کنندگان نباید تماس مستقیم با بیمار داشته باشند و باید از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنند.
- این افراد فقط مجاز به ورود به اتاق بیمار هستند و نباید وارد بخش های دیگر مثل اتاق نوزاد شوند.
کنترل عفونت در مراکز درمانی
اقدامات کنترل عفونت برای بیماران باردار مبتلا به آبله میمون، مشابه بیماران غیر باردار است:
- ایزوله سازی مناسب بیماران
- آموزش کامل به پرسنل مامایی و نوزادان درباره استفاده صحیح از تجهیزات حفاظتی (PPE)
- تامین تجهیزات مناسب در تمامی نقاط مراقبتی
در صورتی که بیمار باردار به آبله میمون مبتلا شود، تیم پزشکی نوزاد باید بلافاصله مطلع گردد تا بتوانند اقدامات لازم برای مراقبت از نوزاد را آغاز کنند.
نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به آبله میمون باید قرنطینه شوند و تیم درمانی آن ها نیز باید مطابق با راهنمای CDC در زمینه پیشگیری از انتقال در مراکز درمانی عمل کنند.
سخنی از نی نی تینی
اگر باردار هستید و به هر دلیلی مشکوک به ابتلا به آبله میمون در بارداری شده اید، درنگ نکنید و فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام می تواند از بروز بسیاری از عوارض برای شما و نوزادتان جلوگیری کند. همچنین، به خاطر داشته باشید که درمان در این دوران، نه تنها برای حفظ سلامت شما، بلکه برای محافظت از جنین یا نوزادتان نیز اهمیت زیادی دارد.
آیا شما یا یکی از اطرافیانتان تجربه ابتلا به آبله میمون در بارداری را داشته اید؟ نظرات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید. اگر سوالی در زمینه مراقبت های بارداری هنگام بیماری دارید، همین جا مطرح کنید تا پاسخ کارشناسی دریافت کنید.