اورجت دندان

اورجت چیست و چرا باید به آن توجه کنیم؟

اورجت (Overjet) که در فارسی به آن «دندان های جلو زده» هم گفته می شود، نوعی ناهنجاری در بایت یا به هم خوردگی دندان ها است. این حالت زمانی اتفاق می افتد که دندان های جلویی فک بالا بیش از حد معمول جلوتر از دندان های جلویی فک پایین قرار بگیرند. در اصطلاح تخصصی، این مشکل با نام اورجت دندان نیز شناخته می شود.

گاهی افراد اورجت را با اوربایت اشتباه می گیرند، اما این دو یکسان نیستند. اورجت به جلو آمدن افقی دندان ها اشاره دارد، در حالی که اوربایت مربوط به پوشش عمودی دندان ها است. خوشبختانه در بیشتر موارد، می توان این وضعیت را با روش های ارتودنسی یا در شرایط شدیدتر، با جراحی فک اصلاح کرد.

تفاوت بین اوربایت و اورجت دندان

اوربایت و اورجت هر دو از انواع ناهنجاری های دندانی (مال اکلوژن) هستند، اما تفاوت اصلی آن ها در جهت نامرتبی دندان هاست.

• اوربایت یعنی هم پوشانی عمودی بیش از حد دندان های جلویی بالا روی دندان های جلویی پایین. به طور معمول وجود هم پوشانی حدود 2 تا 4 میلی متر طبیعی است. اما اگر دندان های بالا بیش از حدود یک سوم دندان های پایین را بپوشانند، این وضعیت غیرطبیعی محسوب می شود.
• اورجت دندان زمانی رخ می دهد که دندان های جلویی فک بالا بیش از 2 میلی متر جلوتر از دندان های جلویی فک پایین قرار بگیرند. این جلوآمدگی می تواند در نمای صورت و لبخند به وضوح دیده شود.

در بسیاری از موارد، افراد به اشتباه به جای واژه اورجت، از اوربایت استفاده می کنند؛ در حالی که این دو کاملا با یکدیگر تفاوت دارند.

اورجت دندان چیست؟

اورجت به وضعیتی گفته می شود که در آن دندان های جلویی فک بالا بیش از حد طبیعی جلو آمده اند. در حالت استاندارد، دندان های جلویی بالا حدود ۲ میلی متر جلوتر از دندان های پایینی قرار می گیرند که در علم دندانپزشکی، این مقدار کاملا طبیعی در نظر گرفته می شود.

اما اگر این فاصله بیشتر از حد معمول شود، فرد دچار اورجت دندان شده است. این حالت فقط یک مسئله ظاهری نیست، بلکه می تواند بر عملکرد دهان، گفتار و حتی سلامت فک تأثیر بگذارد. بسیاری از افرادی که با اورجت زندگی می کنند، نگران ظاهر لبخند خود هستند و احساس کمبود اعتمادبه نفس دارند.

با این حال، باید دانست که این مشکل در صورت درمان نشدن، می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند درد فک، سردردهای مزمن و دشواری در جویدن غذا شود.

علائم اورجت دندان چیست؟

شدت علائم به میزان جلو بودن دندان ها بستگی دارد. برخی افراد فقط جلوآمدگی خفیفی دارند، در حالی که در برخی دیگر این وضعیت کاملا مشهود و آزاردهنده است. از مهم ترین علائم اورجت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکل در گاز زدن یا جویدن مواد غذایی
• دشواری در بستن کامل لب ها روی هم
• ایجاد زخم یا نقاط دردناک در زبان یا داخل گونه به دلیل گاز گرفتن ناخواسته
• درد در فک، صورت یا دندان ها
• اختلال خفیف در تلفظ برخی حروف و کلمات (در موارد خاص)

این علائم می توانند به مرور زمان شدیدتر شوند، به ویژه اگر اورجت اصلاح نشود.

علت ایجاد اورجت دندان چیست؟

عوامل مختلفی می توانند در ایجاد اورجت دندان نقش داشته باشند. برخی از آن ها ارثی هستند و برخی دیگر به عادت های دوران کودکی یا حتی بزرگسالی مربوط می شوند:

• ژنتیک: اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر شما دچار اورجت باشند، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است. شکل فک و اندازه دندان ها اغلب به صورت ارثی منتقل می شود.
• فشار زبان هنگام بلع: در این حالت، زبان هنگام قورت دادن به پشت دندان های جلویی فشار وارد می کند. این رفتار در نوزادی طبیعی است، اما اگر در بزرگسالی ادامه پیدا کند، می تواند باعث جلو آمدن دندان ها شود.
• مکیدن انگشت یا شست: بسیاری از کودکان برای آرامش خود شست یا انگشتشان را می مکند. اگر این عادت بعد از سن حدود 4 سالگی ادامه پیدا کند، ممکن است باعث اورجت دندان شود.
• استفاده طولانی مدت از پستانک: این رفتار نیز مانند مکیدن انگشت می تواند در شکل گیری ناهنجاری های دندانی نقش داشته باشد. در صورت نگرانی، بهتر است با پزشک کودک یا دندانپزشک مشورت شود.

اگر اورجت دندان درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

تمام ناهنجاری های فکی و دندانی، از جمله اورجت دندان، در صورت عدم درمان می توانند اثرات منفی بیشتری در گذر زمان ایجاد کنند. عوارض احتمالی شامل موارد زیر است:

• درد مداوم در ناحیه صورت و فک
• اختلالات مفصل فکی (TMJ)
• سردردهای مزمن
• ساییدگی غیرطبیعی دندان ها
• افزایش خطر پوسیدگی و بیماری های لثه به دلیل دشواری در مسواک زدن و نخ دندان کشیدن

در برخی افراد، اورجت دندان بیشتر یک مشکل ظاهری است و مشکل جدی در جویدن ایجاد نمی کند. اما در بسیاری از موارد، این وضعیت هم از نظر زیبایی و هم از نظر سلامت دهان نیاز به بررسی و درمان دارد.

اورجت چگونه تشخیص داده می شود؟

دندانپزشک در یک معاینه معمولی می تواند وجود اورجت دندان را تشخیص دهد. او فاصله افقی بین دندان های جلویی بالا و پایین را اندازه گیری می کند. اگر این فاصله بیش از حدود 2 میلی متر باشد، احتمال وجود اورجت مطرح می شود.

در برخی موارد نیز عکس برداری رادیولوژی (رادیوگرافی دندان) انجام می شود تا اطلاعات دقیق تری درباره موقعیت ریشه دندان ها، استخوان فک و سلامت کلی دهان و لثه به دست آید.

روش های درمان اورجت دندان

انتخاب روش درمان بر اساس سن فرد، شدت اورجت و تأثیر آن بر عملکرد دهان انجام می شود. رایج ترین روش های درمان عبارت اند از:

• براکت یا ارتودنسی فلزی
• ارتودنسی شفاف یا نامرئی
• هدگیر (دستگاه خارج دهانی برای هدایت رشد فک)
• دستگاه هربست برای اصلاح موقعیت فک
• گسترش دهنده کام
• جراحی فک در موارد شدید

ارتودنتیست با بررسی شرایط شما یا فرزندتان، مناسب ترین روش را پیشنهاد می دهد.

آیا می توان اورجت دندان را بدون ارتودنسی درمان کرد؟

در واقع، اورجت دندان بدون ارتودنسی یا جراحی به طور کامل اصلاح نمی شود. اما اگر نگرانی اصلی شما فقط ظاهر دندان ها باشد، برخی روش های زیبایی ممکن است به طور موقت ظاهر لبخند را بهبود دهند، از جمله:

• باندینگ یا ترمیم با مواد همرنگ دندان
• لمینت یا ونیر سرامیکی
• روکش دندان

باید توجه داشت که این روش ها علت اصلی اورجت را برطرف نمی کنند و فقط کمک می کنند ظاهر دندان ها بهتر به نظر برسد. در صورتی که اورجت باعث درد یا اختلال در جویدن شده باشد، ارتودنسی یا جراحی بهترین راه حل خواهد بود.

آیا اورجت به صورت طبیعی از بین می رود؟

پاسخ کوتاه و واضح است: خیر. اورجت دندان به طور طبیعی و خودبه خود برطرف نمی شود. تنها راه اصلاح آن، درمان تخصصی توسط ارتودنتیست یا جراح فک و صورت است. هرچه این مشکل زودتر تشخیص داده شود، درمان آن ساده تر و کم هزینه تر خواهد بود.

آیا می توان از ایجاد اورجت جلوگیری کرد؟

در بسیاری از افراد، اورجت به دلایل ژنتیکی ایجاد می شود و نمی توان به طور کامل از آن پیشگیری کرد. اما برخی اقدامات می توانند خطر بروز آن را کاهش دهند، به ویژه در کودکان:

• کاهش و قطع عادت مکیدن شست یا انگشت، مخصوصا بعد از سن 4 سالگی
• محدود کردن یا قطع استفاده از پستانک در سنین مناسب
• استفاده نکردن از لیوان های نی دار یا دهانه دار سنتی به مدت طولانی
• اطلاع دادن به دندانپزشک در صورت مشاهده فشار غیرعادی زبان هنگام بلع

توجه به این نکات ساده می تواند نقش مهمی در پیشگیری از ناهنجاری های دندانی داشته باشد.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر هرگونه درد دندان، ناراحتی در صورت یا فک، یا مشکل در جویدن را تجربه می کنید، باید هرچه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین مراجعه منظم برای معاینه و جرم گیری، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض مرتبط با اورجت دارد.

ویزیت های منظم دندانپزشکی به شما کمک می کند مشکلات احتمالی مانند اورجت دندان در مراحل اولیه شناسایی و ساده تر درمان شوند.

سخنی از نی نی تینی

اگر ظاهر دندان هایتان باعث شده احساس خجالت یا کاهش اعتمادبه نفس داشته باشید، بدانید که تنها نیستید. درمان اورجت نه تنها لبخند شما را زیباتر می کند، بلکه به بهبود سلامت دهان، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی نیز کمک می کند.

اگر فکر می کنید دچار اورجت هستید، بهتر است در اولین فرصت با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت کنید. برخلاف تصور بسیاری از افراد، درمان این مشکل اغلب ساده تر و در دسترس تر از آن چیزی است که فکر می کنید.