آموزش قدم به قدم کاردستی آزمایش پروانه با الکتریسیتهٔ ساکن
اگه می خوای کاردستی آزمایش پروانه با الکتریسیتهٔ ساکن رو با کاغذ دستمالی و کاغذ ضخیم درست کنی با ما همراه باش!
کاردستی آزمایش پروانه با الکتریسیتهٔ ساکن
الکتریسیتهٔ ساکن موضوعی بسیار جذاب است، بهویژه برای کودکان پیشدبستانی. گاهی وقتها یکی از افراد خانه ناخواسته پاهایش را روی فرش میکشد و وقتی به یکی دیگر از اعضای خانواده دست میزند، یک شوک کوچک اتفاق میافتد. همین باعث میشود گفتوگوهای جالبی دربارهٔ الکتریسیته شکل بگیرد.
مامانم قبلاً معلم مدرسه بود و یادم میآید که او از یک آزمایش جالب الکتریسیتهٔ ساکن استفاده میکرد؛ در این آزمایش کودکان بادکنکی را باردار میکردند و میتوانستند بالهای یک پروانه را مثل جادو به بالا و پایین حرکت دهند. من هم تصمیم گرفتم این کار را با بچههایم انجام بدهم و واقعاً خیلی سرگرمکننده بود!
الکتریسیتهٔ ساکن چگونه کار میکند؟
معمولاً یک اتم تعداد برابر پروتون و الکترون دارد. الکترونها بار منفی و پروتونها بار مثبت الکتریکی دارند. بارهای مخالف یکدیگر را جذب میکنند؛ بنابراین وقتی دو ماده روی هم مالیده میشوند و یکی دارای بار منفی و دیگری دارای بار مثبت میشود، الکتریسیتهٔ ساکن ایجاد میگردد.
آزمایش ما:
برای نشان دادن اثرات الکتریسیتهٔ ساکن. چه اتفاقی میافتد اگر یک بادکنک را با مالیدن آن به موهایمان باردار کنیم و سپس آن را بالای بالهای پروانهای که از کاغذ دستمالی ساخته شده است نگه داریم؟
وسایل مورد نیاز:
-
مقوا
-
کاغذ دستمالی (tissue paper)
-
کاغذ ضخیم (cardstock)
-
مداد
-
قیچی
-
چشمهای عروسکی (googly eyes)
-
بادکنک
-
چسب ماتیکی
آموزش:
1. بریدن شکل مربعی
ابتدا یک مربع از مقوا ببرید. من مربع خودم را حدوداً ۷ در ۷ اینچ درست کردم.
2. کشیدن و بریدن بالهای پروانه
با مداد روی کاغذ دستمالی، طرح بالهای پروانه را بکشید. چون مربع مقوایی من ۷×۷ اینچ بود، فقط مطمئن شدم که بالها کوچکتر از مربع باشند. آنها را ببرید و روی مقوا قرار دهید. به هیچ وجه آنها را روی مقوا نچسبانید!
3. بریدن بدن پروانه و چسباندن چشمهای عروسکی
بدن پروانه را از کاغذ ضخیم (cardstock) ببرید و آن را در وسط پروانه و طوری بچسبانید که کمی روی مقوا قرار بگیرد. دوباره تأکید میکنم: بالهای کاغذ دستمالی را نچسبانید. میخواهید بالها مثل تصویرِ من آزاد و شناور باقی بمانند. چشمهای عروسکی را روی پروانه بچسبانید. من فراموش کردم شاخکها را روی پروانه بکشم، اما شما اگر خواستید میتوانید آنها را اضافه کنید.
4. بادکنک را باد کنید
حالا قسمت سرگرمکننده شروع میشود. بادکنک را باد کنید. ما از بادکنکهای آبیِ باقیمانده از تابستان استفاده کردیم، بنابراین اندازهشان کوچک بود، اما استفاده از بادکنکهای معمولی حتی بهتر هم میشد.
5. مالیدن بادکنک به موها
بادکنک را به موهایتان بمالید تا باردار الکتریکی شود. حالا بادکنک را بالای پروانه نگه دارید—نزدیک، اما بدون اینکه آن را لمس کند—و تماشا کنید که چگونه با نزدیکتر و دورتر کردن بادکنک، بالها بالا و پایین میروند.
کودک پیشدبستانی من عاشق این فعالیت شد! اگر بار الکتریکی شروع به کم شدن کرد، کافی است دوباره بادکنک را به موهایتان بمالید و دوباره آماده است تا بالها را به حرکت درآورد. گرفتن عکس خوب از پروانه در حال حرکت کمی سخت بود، چون دخترم خیلی سریع حرکت میکرد.
نتایج: چرا بالهای پروانه حرکت کردند؟
وقتی بادکنک را به موهایمان مالیدیم، الکترونها از موهای ما جدا شده و به بادکنک منتقل شدند و به آن بار الکتریکی دادند. وقتی بادکنکِ دارای بار منفی به کاغذ دستمالیِ دارای بار مثبت نزدیک میشود، این دو یکدیگر را جذب میکنند. نیروی جذب آنقدر زیاد است که کاغذ سبکوزن به سمت بادکنک حرکت میکند و باعث میشود بالهای پروانه بالا و پایین بروند.
این آزمایش آشکارا فقط مخصوص کودکان پیشدبستانی نیست. پسر ۹ سالهٔ من هم از آزمایشکردن با بادکنک و پروانه خیلی لذت برد. او حرکاتش کمی کنترلشدهتر بود، بنابراین توانستم چند عکس بهتر بگیرم.
