آکنه نوزادی

آکنه نوزادی یکی از مشکلات پوستی شایع در نوزادان است. بسیاری از نوزادان از بدو تولد یا در چند هفته ی اول زندگی خود دانه های قرمز یا جوش های کوچکی روی پوستشان دارند. این وضعیت معمولا بی خطر است و در بیشتر موارد بدون نیاز به درمان خاصی از بین می رود. با این حال، آشنایی با علت آکنه نوزادی، علائم آن و روش های تشخیص و درمان آن در این مقاله می تواند به آرامش خاطر مادر کمک کند.

آکنه نوزادی چیست؟

آکنه نوزادی یا «آکنه نوزادان تازه متولدشده» نوعی التهاب پوستی موقت است که باعث بروز جوش ها یا برجستگی های کوچک روی صورت یا سینه ی نوزاد می شود. از نظر ظاهری، شباهت زیادی به آکنه ی بزرگسالان دارد. علائم آکنه نوزادی معمولا شامل دانه های قرمز، جوش های چرکی یا برجستگی های ریز است. این جوش ها معمولا طی چند روز تا چند هفته از بین می روند و اثری از خود باقی نمی گذارند.

نام های دیگر این عارضه عبارتند از:

• آکنه نوزادان (Newborn acne)
• آکنه نوزادان نئوناتال (Neonatal acne)
• پوستولوز سفالیک نئوناتال (Neonatal cephalic pustulosis)

تفاوت آکنه نوزادی با آکنه شیرخوارگی

اگرچه ظاهر هر دو نوع مشابه است، اما تفاوت آن ها در زمان بروز می باشد.

• آکنه نوزادی معمولا در حدود 2 هفته پس از تولد ظاهر می شود و گاهی حتی از زمان تولد وجود دارد. این نوع از آکنه معمولا ظرف چند هفته برطرف می شود.
• آکنه شیرخوارگی (Infantile acne) بین 2 ماهگی تا یک سالگی بروز می کند و ممکن است شامل جوش های سرسیاه نیز باشد.

در صورتی که جوش های صورت کودک پس از دو ماهگی ظاهر شدند، بهتر است برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص کودکان مراجعه شود، زیرا این نوع ممکن است مدت زمان بیشتری برای بهبود نیاز داشته باشد.

آکنه نوزادی چقدر شایع است و چه کسانی را درگیر می کند؟

آکنه نوزادی می تواند هر نوزادی را پیش از دو ماهگی درگیر کند. این وضعیت بسیار شایع است و حدود 20 درصد از نوزادان سالم را در بر می گیرد. در ایران نیز آمار مشابهی مشاهده شده است. با این حال، در بیشتر موارد بدون هیچ درمانی برطرف می شود.

علائم و علل آکنه نوزادی

آکنه نوزادی چه شکلی است؟

آکنه نوزادی ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در هفته های اول زندگی ظاهر شود. جوش های این نوع آکنه شباهت زیادی به آکنه ی خفیف نوجوانی یا بزرگسالی دارند.
ویژگی های آن شامل موارد زیر است:

• برجستگی های کوچک و قرمز مایل به بنفش که کمی متورم اند (پاپول ها)
• جوش های چرکی با هاله ای قرمز یا تیره تر در اطراف (پوسچول ها)
  نکته ی جالب اینکه هنگام گریه ی نوزاد، این جوش ها واضح تر به نظر می رسند، اما در آکنه نوزادی جوش های سرسیاه وجود ندارد.

جوش های آکنه نوزادی در کدام قسمت های بدن دیده می شود؟

این جوش ها بیشتر روی صورت، سینه و پشت نوزاد دیده می شوند.
مناطق شایع عبارتند از:

• گونه ها
• بینی
• پیشانی
• چانه
• پوست سر
• گردن

مراحل پیشرفت آکنه نوزادی

آکنه نوزادی ممکن است ناگهانی بروز کند یا به تدریج شکل بگیرد. در ابتدا دانه های ریز و بی رنگی روی پوست ظاهر می شود که سپس به جوش های قرمز یا چرکی تبدیل می گردد. با کاهش التهاب، اندازه ی جوش ها کوچک می شود و معمولا طی چند روز تا چند هفته ناپدید می شوند. پس از آن پوست نوزاد صاف و بدون لکه خواهد شد.

علت آکنه نوزادی چیست؟

علت دقیق آکنه نوزادی هنوز مشخص نیست، اما بیشتر متخصصان باور دارند که این مشکل به دلیل تغییرات هورمونی در زمان تولد یا هفته های ابتدایی زندگی ایجاد می شود.
در دوران بارداری، هورمون های موجود در جفت وارد بدن نوزاد می شوند و می توانند غدد چربی پوست او را تحریک کنند. این غدد ماده ای به نام سبوم تولید می کنند که از پوست و مو محافظت می کند. اما اگر ترشح سبوم زیاد شود، ممکن است منافذ پوست بسته شده و جوش ایجاد شود.

از سوی دیگر، پوست نوزاد بسیار حساس است و تماس طولانی با موادی مانند شیر، استفراغ یا بزاق ممکن است باعث تحریک و تشدید آکنه شود.

آیا شیردهی باعث آکنه نوزادی می شود؟

برخی مادران تصور می کنند که ترکیبات هورمونی شیرشان باعث جوش در پوست نوزاد می شود، اما این باور قطعی نیست. در واقع، هورمون های طبیعی موجود در شیر مادر ممکن است موقتا بر پوست نوزاد تأثیر بگذارند، ولی این وضعیت کاملا موقتی و بی ضرر است.
بنابراین شیردهی نباید قطع شود، زیرا فواید آن برای رشد و ایمنی نوزاد بسیار بیشتر از این تأثیرات موقتی است. آکنه نوزادی معمولا با رشد کودک و سازگاری بدنش با محیط جدید به صورت طبیعی برطرف می شود. اگر در این زمینه نگرانی دارید، بهتر است با پزشک کودکتان مشورت کنید.

آیا بوسیدن نوزاد باعث آکنه می شود؟

خیر. بوسیدن گونه های نوزاد، حتی در روزهای اول تولد، باعث آکنه نمی شود. همان طور که گفته شد، علت آکنه نوزادی بیشتر به تغییرات هورمونی و بسته شدن موقت منافذ پوست مربوط است، نه تماس فیزیکی با پوست والدین.

تشخیص آکنه نوزادی

چگونه آکنه نوزادی تشخیص داده می شود؟

پزشک متخصص معمولا با معاینه ی ساده ی پوست نوزاد می تواند آکنه نوزادی را تشخیص دهد. نیازی به آزمایش خاصی نیست، زیرا این وضعیت بی خطر است. تنها در صورتی که جوش ها گسترده، چرکی یا همراه با علائم دیگر مانند تب، بی قراری یا ترشحات پوستی باشند، پزشک ممکن است بررسی های بیشتری انجام دهد تا سایر بیماری های پوستی را رد کند.

درمان آکنه نوزادی؛ روش های خانگی و پزشکی برای مراقبت از پوست نوزاد

آکنه نوزادی معمولا نیازی به درمان خاص ندارد و به طور طبیعی برطرف می شود. با این حال، آشنایی با روش های مراقبت صحیح و درمان های ملایم می تواند روند بهبود را تسریع کند و از تحریک پوست حساس نوزاد جلوگیری نماید. در ادامه، به بررسی روش های علمی و خانگی درمان و پیشگیری از آکنه نوزادی می پردازیم.

درمان آکنه نوزادی چگونه است؟

در بیشتر موارد، آکنه نوزادی بدون نیاز به درمان دارویی و تنها با مراقبت های ساده از پوست نوزاد از بین می رود. اما چون پوست هر نوزاد متفاوت است، ممکن است پزشک در موارد خاص، درمان های زیر را توصیه کند:

• استفاده از کرم های ضدقارچ ملایم مانند کتوکونازول برای کاهش التهاب.
• مصرف کرم های استروئیدی ضعیف مانند هیدروکورتیزون در موارد شدیدتر.

این داروها باید دقیقا طبق دستور پزشک و فقط به میزان تجویز شده استفاده شوند. معمولا مانند یک کرم مرطوب کننده، لایه ی نازکی از دارو روی پوست نوزاد زده می شود.

توجه: استفاده ی خودسرانه از کرم های استروئیدی یا ضدقارچ می تواند باعث تحریک یا نازکی پوست نوزاد شود، بنابراین حتما پیش از استفاده با پزشک مشورت کنید.

درمان های خانگی برای آکنه نوزادی

پیش از استفاده از هرگونه روش خانگی، با پزشک کودکتان مشورت کنید، چون پوست نوزاد بسیار حساس است و برخی ترکیبات طبیعی ممکن است باعث التهاب یا آلرژی شوند.
با این حال، مراقبت های روزمره ی زیر می تواند به بهبود وضعیت پوست نوزاد کمک کند:

• پوست نوزاد را روزانه با آب ولرم و بدون صابون قوی بشویید. از شست وشوی خشن یا لیف زبر خودداری کنید.
• پس از شست وشو، پوست را با حوله ی نرم خشک کنید و اجازه دهید هوا پوست را خنک کند.
• از روغن ها، کرم ها یا لوسیون های چرب و سنگین روی پوست نوزاد استفاده نکنید، زیرا منافذ پوست را می بندند.
• در صورت تماس پوست با شیر، استفراغ یا بزاق، بلافاصله آن را با دستمال نرم و مرطوب تمیز کنید.

اگر با رعایت این موارد، جوش ها پس از چند هفته بهتر نشدند یا بدتر شدند، بهتر است نوزاد را نزد پزشک ببرید.

مدت زمان بهبود آکنه نوزادی

آکنه نوزادی معمولا طی چند روز تا دو هفته به طور کامل برطرف می شود. در موارد نادر، ممکن است تا یک ماه طول بکشد. استفاده از کرم های تجویز شده توسط پزشک می تواند این روند را تسریع کند.

اگر بیش از چند هفته از بروز جوش ها گذشته و هنوز برطرف نشده اند، باید با پزشک مشورت کنید تا احتمال سایر مشکلات پوستی مانند عفونت های قارچی یا اگزمای نوزادی بررسی شود.

پیش آگهی و آینده ی پوست نوزاد

اگر نوزادم آکنه دارد، چه انتظاری باید داشته باشم؟

خبر خوب این است که آکنه نوزادی کاملا بی خطر است و بدون هیچ عارضه ای بهبود می یابد. این وضعیت معمولا نیاز به مراقبت پزشکی ندارد و به ندرت باعث اسکار (جای جوش) می شود.
کافی است از محصولات چرب یا عطردار استفاده نکنید و پوست نوزاد را با آب ولرم و حوله ی نرم تمیز نگه دارید.

در عرض چند روز تا چند هفته، پوست نوزاد شما صاف، لطیف و بدون جوش خواهد شد.

پیشگیری از آکنه نوزادی

هیچ روش قطعی برای پیشگیری از آکنه نوزادی وجود ندارد، زیرا معمولا ناشی از تغییرات طبیعی بدن نوزاد است. با این حال، رعایت نکات زیر می تواند به کاهش شدت و مدت آن کمک کند:

• شست وشوی ملایم پوست نوزاد با آب ولرم، حداقل روزی یک بار.
• تمیز کردن پوست پس از هر وعده شیرخوردن برای جلوگیری از باقی ماندن شیر یا بزاق.
• پرهیز از استفاده از محصولات چرب یا روغنی روی صورت نوزاد.
• هرگز جوش های نوزاد را نترکانید یا فشار ندهید؛ این کار ممکن است باعث التهاب یا عفونت شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر پس از چند هفته، آکنه نوزادی برطرف نشد یا علائم دیگری مانند تب، بی قراری، پوسته ریزی شدید یا تاول مشاهده کردید، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

همچنین، اگر نوزاد در تغذیه مشکل دارد یا به نظر می رسد پوستش تحریک شده و دردناک است، بررسی تخصصی ضروری است.

سؤالاتی که می توانید از پزشک بپرسید

• چگونه می توانم به برطرف شدن آکنه ی نوزادم کمک کنم؟
• از چه نوع شوینده ای برای پوست او استفاده کنم؟
• داروهای موضعی را چند بار در روز باید استفاده کنم؟
• آیا داروهای تجویزشده عوارض جانبی دارند؟

سخنی از نی نی تینی

آکنه نوزادی بسیار شایع و کاملا بی خطر است. بیشتر نوزادان بدون هیچ درمانی و تنها با مراقبت ملایم پوست، ظرف چند هفته پوست صاف و بدون جوشی خواهند داشت. اگر در مورد ظاهر پوست نوزادتان نگرانی دارید، با پزشک متخصص اطفال یا پوست کودکان مشورت کنید تا خیال تان راحت شود.